BO‘LAJAK O’QITUVCHILARNI TAYYORLASHDA GENDER YONDASHUVLAR

Tojiboyeva Xilolaxon Maxmutovna, O‘zbekiston pedagogika fanlari ilmiy tadqiqot instituti direktorининг илмий ишлар ва инновaциялар бўйича o‘rinbosari, pedagogika fanlari doktori (DSc), katta ilmiy xodim

Аннотация

Butun dunyoda gender tengligiga erishish mamlakat va shaxs rivojlanishining markaziy nuqtasiga aylanib bormoqda va davlat strategiyasining muhim qismi bo’lib, u erkaklar va ayollarning jamiyatning barcha sohalarga simmetrik va muvozanatli faoliyatining gender modeliga asoslanadi. Gender munosabatlar tizimining ijtimoiy-madaniy qurilishida ta’limning rolini inkor etib bo’lmaydi. Maktab amaliyotida olib borilgan tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, gender tengligi qadriyatlari nuqtai nazaridan u sezilarli modernizatsiyaga muhtoj. Aynan shuning uchun ham hozirgi vaqtda ta’lim sohasida gender yondashuvini qo’llash erkak va qiz talabalarning ta’lim darajasi va sifatini oshirish yo’li sifatida qaralmoqda. Ammo gender metodologiyasini qo’llaydigan ko’plab ijtimoiy va gumanitar fanlardan farqli o’laroq, pedagogika gender nazariyasini o’zlashtirish va qayta ishlashda ulardan ancha orqada qolmoqda, shuning uchun bizning fanimizda gender yondashuvlari hali ham ilmiy jihatdan ekzotik sifatida qabul qilinadi. Pedagogika fani va o’qituvchilar ta’limi gender tushunchasini o’zlashtirish yo’lining eng boshida. Bolalarning gender sotsializatsiyasi jarayonini tushunish va professional ishtirok etish uchun o’qituvchiga gender, gender texnologiyalari sifatida ta’lim va tarbiyaning pedagogik jihatlari, samarali gender omillari, shartlari va mezonlari haqidagi ilmiy bilimlar tizimini o’z ichiga olgan tegishli uslubiy qo‘llanmalar zarur. Maqolada ta’limda gender yondashuvini joriy etishning dolzarbligini asoslashga qaratilgan dalillar keltirilgan, shuningdek, o’qituvchilarning ta’limda gender yondashuvi haqidagi g’oyalari tahlili keltirilgan.